Алматы қаласы Қоғамдық денсаулық басқармасының шаруашылық жүргізу құқығындағы "№ 7 Қалалық емхана " мемлекеттік коммуналдық кәсіпорны
1. Жалпы ережелер
1. Алматы қаласы Қоғамдық денсаулық сақтау басқармасының "№ 7 Қалалық емхана" шаруашылық жүргізу құқығындағы коммуналдық мемлекеттік кәсіпорны (бұдан әрі - кәсіпорын) денсаулық сақтау саласындағы қызметті жүзеге асыру үшін құрылған, шаруашылық жүргізу құқығындағы мүлкі бар мемлекеттік кәсіпорынның ұйымдық-құқықтық нысанындағы заңды тұлға мәртебесіне ие ұйым болып табылады.
2. Кәсіпорын Алматы қаласы Қоғамдық денсаулық сақтау басқармасының "қалалық студенттер емханасы" шаруашылық жүргізу құқығындағы коммуналдық мемлекеттік кәсіпорнының құқықтық мирасқоры болып табылады.
3. Кәсіпорынның құрылтайшысы Алматы қаласының әкімдігі болып табылады.
4. Кәсіпорынға қатысты коммуналдық меншік құқығы субъектісінің функцияларын Алматы қаласының әкімдігі жүзеге асырады.
5. Кәсіпорынды басқаруды жүзеге асыратын орган Алматы қаласының қоғамдық денсаулық сақтау басқармасы (бұдан әрі – уәкілетті орган) болып табылады.
6. Кәсіпорынның Атауы:
мемлекеттік тілде: Алматы қаласы Қоғамдық денсаулық сақтау баскармасының "№ 7 қалалық емханасы" коммуналдық мемлекеттік кәсіпорны;
орыс тілінде: Алматы қаласы Қоғамдық денсаулық сақтау басқармасының "№ 7 Қалалық емхана" шаруашылық жүргізу құқығындағы коммуналдық мемлекеттік кәсіпорны.
7. Кәсіпорынның орналасқан жері: Қазақстан Республикасы, 050013, Алматы қаласы, Бостандық ауданы, Бұқар Жырау көшесі, 14 үй.
2. Кәсіпорынның заңды мәртебесі
8. Кәсіпорынның дербес балансы, заңнамаға сәйкес банктерде шоттары, Қазақстан Республикасының Мемлекеттік Елтаңбасы бейнеленген және кәсіпорынның атауы бар бланкілері, мөрі болады.
9. Қазақстан Республикасының заңдарында көзделген жағдайларды қоспағанда, кәсіпорын заңды тұлғалар құра алмайды, сондай-ақ басқа заңды тұлғаның құрылтайшысы (қатысушысы) бола алмайды.
10. Кәсіпорын Қазақстан Республикасының заңнамасына сәйкес филиалдар мен өкілдіктер құра алады.
11. Егер Қазақстан Республикасының заңнамалық актілерінде өзгеше көзделмесе, кәсіпорын жасасатын және Қазақстан Республикасының заңнамалық актілеріне сәйкес міндетті мемлекеттік немесе өзге де тіркеуге жататын азаматтық-құқықтық мәмілелер тіркелген кезден бастап жасалған болып есептеледі.
3. Кәсіпорын қызметінің мәні мен мақсаттары
12. Кәсіпорын қызметінің мәні халықтың денсаулығын қорғау жөніндегі мемлекеттік аумақтық бағдарламаларды орындау болып табылады.
13. Кәсіпорын қызметінің мақсаты халыққа жоғары білікті медициналық көмек көрсету болып табылады.
14. Қойылған мақсатты іске асыру үшін кәсіпорын мынадай қызмет түрлерін жүзеге асырады:
1) медициналық қызметтің мынадай кіші түрлеріне сәйкес медициналық қызмет:
жедел медициналық көмек;
Ересектерге және (немесе) балаларға амбулаториялық-емханалық көмек: Алғашқы медициналық-санитариялық көмек: білікті; дәрігерге дейінгі; консультациялық-диагностикалық көмек: диагностика: Рентгенологиялық, Ультрадыбыстық, Функционалдық, Эндоскопиялық; зертханалық диагностика: Биохимиялық, Жалпы клиникалық зерттеулер, Серологиялық, Акушерлік және гинекология; педиатрия; жұқпалы аурулар; Жалпы терапия; невропатология; Кардиология; ревматология; Гастроэнтерология; нефрология; пульмонология; эндокринология; аллергология және иммунология; гематология; кәсіби патология; Жалпы медициналық практика; хирургия: оториноларингология; Жалпы офтальмология; трансфузиология; урология; Травматология-ортопедия; анестезиология және реаниматология; Дерматовенерология (дерматокосметология); психиатрия: наркология, психотерапия; медициналық психология; сексопатология; Фтизиатрия; онкология; стоматология; дәстүрлі медицина: гомеопатия, гирудотерапия, қолмен терапия, рефлексотерапия, фитотерапия және табиғи шығу тегі құралдарымен емдеу; медициналық оңалту, физиотерапия, массаж, емдік дене шынықтыру; спорттық медицина;
диагностика: Рентгенологиялық, Ультрадыбыстық, Функционалдық, зертханалық диагностика: Биохимиялық, Жалпы клиникалық, Акушерлік және гинекология; педиатрия; жұқпалы аурулар; Жалпы терапия; невропатология; Кардиология; Гастроэнтерология; Пульмонология; эндокринология; аллергология және иммунология; Отбасылық дәрігер; кәсіптік патология; Отбасылық патология дәрігер; эндокринология: пульманалогия: Жалпы хирургия: оториноларингология; Жалпы офтальмология; урология; травматология-ортопедия; дерматовенерология (Дерматокосметология); медициналық психология; стоматология; медициналық оңалту, қалпына келтіру лечение: физиотерапия, массаж, емдік дене шынықтыру;
сараптама: еңбекке уақытша жарамсыздық сараптамасы, Кәсіби жарамдылық сараптамасы;
2) есірткі құралдарын, психотроптық заттар мен прекурсорларды сатып алуға, сақтауға, өткізуге және жоюға байланысты қызмет;
3) иондаушы сәуле шығаратын аспаптармен және қондырғылармен жұмыс істеу:
иондаушы сәуле шығаратын аспаптар мен қондырғыларды пайдалану;
4) Тегін медициналық көмектің кепілдік берілген көлемі шеңберіндегі фармацевтикалық қызмет.
15. Кәсіпорынның осы Жарғыда бекітілген қызметін жүзеге асыруға, сондай-ақ оның қызметінің мәні мен мақсатына сай келмейтін мәмілелер жасауға құқығы жоқ
16. Кәсіпорын Қазақстан Республикасының заңдарымен немесе құрылтай құжаттарымен белгілі бір шектелген қызмет мақсаттарына қайшы не басшының жарғылық құзыретін бұза отырып жасаған мәміле тиісті саланың уәкілетті органының немесе Мемлекеттік мүлік жөніндегі уәкілетті органның, жергілікті атқарушы органның не Алматы қаласы әкімі аппаратының, прокурордың талап-арызы бойынша жарамсыз деп танылуы мүмкін.
4. Кәсіпорынды Басқару
17. Жергілікті атқарушы орган немесе жергілікті қоғамдастық жиналысының келісімі бойынша - Алматы қаласы әкімінің аппараты:
1) кәсіпорынды құру, қайта ұйымдастыру және тарату туралы шешімдер қабылдайды;
2) Кәсіпорынның жарғысын бекітеді, оған өзгерістер мен толықтырулар енгізеді;
3) кәсіпорын бюджетінен қаржыландырылатын қызметтің басым бағыттарын және жұмыстардың (көрсетілетін қызметтердің) міндетті көлемін айқындайды;
4) кәсіпорынның даму жоспарларын және олардың орындалуы жөніндегі есептерді қарайды, келіседі және бекітеді;
5) кәсіпорынның даму жоспарларының орындалуын бақылауды және талдауды жүзеге асырады;
6) Коммуналдық мүлікті кәсіпорынға бекітеді;
7) кәсіпорынның филиалдар мен өкілдіктер құруына келісім береді;
8) кәсіпорынның мүлкін пайдалану туралы, оның ішінде оны кепілге, жалға, өтеусіз пайдалануға және сенімгерлік басқаруға беру туралы шешімдер қабылдайды;
9) кәсіпорын мүлкінің пайдаланылуы мен сақталуын бақылауды қамтамасыз етеді;
10) кәсіпорын мүлкінің есебін ұйымдастырады, оның тиімді пайдаланылуын қамтамасыз етеді;
11) жыл сайын кәсіпорынның еңбекақы төлеу қорының мөлшерін белгілейді;
12) өзіне осы Жарғымен және Қазақстан Республикасының өзге де заңнамасымен жүктелген өзге де өкілеттіктерді жүзеге асырады.
18. Кәсіпорынның органы оның басшысы, сондай-ақ осы Жарғының 5-тарауында көзделген жағдайларда бақылау кеңесі болып табылады.
19. Уәкілетті орган Қазақстан Республикасының Еңбек кодексіне сәйкес еңбек шартын жасасу арқылы кәсіпорын басшысымен еңбек қатынастарын ресімдейді.
20. Кәсіпорын басшысы дара басшылық қағидаттарында әрекет етеді және егер осы Заңда және кәсіпорын жарғысында өзгеше көзделмесе, оның Заңда және осы Жарғыда айқындалған құзыретіне сәйкес кәсіпорын қызметінің барлық мәселелерін дербес шешеді.
21. Басшы:
1) сенімхатсыз кәсіпорын атынан әрекет етеді және оның мүдделерін барлық органдарда білдіреді;
2) Қазақстан Республикасының заңнамасында белгіленген шектерде кәсіпорынның мүлкіне билік етеді;
3) шарттар жасасады және өзге де мәмілелер жасайды;
4) сенімхат береді;
5) банк шоттарын ашады;
6) кәсіпорынның барлық қызметкерлері үшін міндетті бұйрықтар шығарады және нұсқаулар береді;
7) Егер Қазақстан Республикасының заңнамасында және осы жарғыда өзгеше көзделмесе, Қазақстан Республикасының Еңбек кодексіне сәйкес кәсіпорын қызметкерлерімен еңбек шартын жұмысқа қабылдайды және бұзады, көтермелеу шараларын қолданады және оларға жаза қолданады.
8) тиісті саланың уәкілетті органына (жергілікті атқарушы органға не Алматы қаласы әкімінің аппаратына) өз орынбасарларын қызметке тағайындау және қызметтен босату үшін кандидатуралар ұсынады;
9) өз орынбасарларының және кәсіпорынның басқа да басшы қызметкерлерінің құзыретін белгілейді;
10) дербес жауапты болады:
кәсіпорынның қаржы-шаруашылық қызметі және мүлкінің сақталуы;
таза кірістің белгіленген бөлігін бюджетке уақтылы аудармау;
11) Қазақстан Республикасының заңнамасында көзделген өзге де функцияларды жүзеге асырады.
22. Кәсіпорын банкрот деп танылған немесе оңалту рәсімі қолданылған және Қазақстан Республикасының оңалту және банкроттық туралы заңнамалық актісінде белгіленген тәртіппен уақытша, банкроттықты немесе оңалтуды басқарушы тағайындалған жағдайларда оны басқару жөніндегі барлық өкілеттіктер тиісінше уақытша, банкроттықты немесе оңалтуды басқарушыға өтеді.
5. Бақылау кеңесімен шаруашылық жүргізу құқығындағы мемлекеттік кәсіпорынды басқару ерекшеліктері
23. Шаруашылық жүргізу құқығындағы мемлекеттік кәсіпорынның Бақылау кеңесінің мынадай өкілеттіктері бар:
1) кәсіпорынды дамыту жоспарының жобасы бойынша, оған өзгерістер мен толықтырулар енгізу жөнінде уәкілетті органға қорытынды береді;
2) Даму жоспарының орындалуы туралы есептің жобасын келіседі, кәсіпорынның жылдық қаржылық есептілігін алдын ала бекітеді;
3) демеушілік және қайырымдылық көмекті және қосымша көздерден алынған қаражатты, оның ішінде Кәсіпорынның иелігінде қалған таза табыстың бір бөлігін бөлу туралы шешім қабылдайды;
4) Бюджет қаражатының және қосымша көздерден алынған қаражаттың нысаналы пайдаланылуын бақылау үшін кәсіпорынның құжаттамасымен кедергісіз танысады және көрсетілген қаражаттың нысаналы пайдаланылуын тексеруді жүзеге асыру үшін уәкілетті органға ұсыныстар енгізеді;
5) уәкілетті органның кәсіпорын басшысын тағайындау және онымен еңбек шартын бұзу мәселелері жөніндегі ұсыныстарын келіседі;
6) ұжымдық шартты әзірлеуге қатысады және даму жоспарында бекітілген қаражат шегінде қызметкерлерге, кәсіпорын басшысына, оның орынбасарларына, бас бухгалтерге лауазымдық айлықақыларға үстемеақылар, қосымша қаржы көздерінен сыйлықақы беру және материалдық көмек көрсету бөлігінде шешімдер қабылдайды;
7) Байқау кеңесі хатшысын тағайындайды, оның өкілеттік мерзімін және жалақы мөлшерін айқындайды, оның өкілеттігін мерзімінен бұрын тоқтатады;
8) уәкілетті органға Кәсіпорынның Жарғысына өзгерістер мен толықтырулар енгізу туралы ұсыныстар енгізеді;
9) кәсіпорын қызметінің басым бағыттары бойынша ұсыныстар әзірлейді;
10) уәкілетті органға кәсіпорынның басқа заңды тұлғаларға қатысуы туралы ұсыныстар енгізеді;
11) уәкілетті органға кәсіпорынның филиалдарын, өкілдіктерін құру және жабу жөнінде ұсыныстар енгізеді.
24. Кәсіпорынның Байқау кеңесінің отырыстары қажеттілігіне қарай, бірақ тоқсанына кемінде бір рет өткізіледі.
25. Кәсіпорынның Байқау кеңесінің отырысын оның төрағасы өз бастамасы бойынша, уәкілетті органның, Байқау кеңесінің мүшесінің немесе кәсіпорын басшысының талабы бойынша шақыра алады.
26. Егер Байқау кеңесінің барлық мүшелеріне оның өткізілетін уақыты мен орны туралы хабарланса және отырысқа Байқау кеңесі мүшелерінің жартысынан астамы қатысса, кәсіпорынның Байқау кеңесінің отырысы заңды болып табылады. Байқау кеңесі мүшесінің өз дауысын Байқау кеңесінің басқа мүшесіне немесе басқа жеке тұлғаға (сенімхат бойынша) беруіне жол берілмейді.
27. Байқау кеңесінің әрбір мүшесінің дауыс беру кезінде бір дауысы болады. Дауыстар тең болған жағдайда кәсіпорынның бақылау кеңесі төрағасының дауысы шешуші болып табылады.
28. Байқау кеңесінің шешімдері жазбаша нысанда ресімделеді және Байқау кеңесінің барлық мүшелері қол қояды.
6. Кәсіпорынның Мүлкі
29. Кәсіпорынның мүлкін Кәсіпорынның активтері құрайды, олардың құны оның балансында көрсетіледі.
30. Кәсіпорынның мүлкі бөлінбейтін болып табылады және салымдар (жарғылық капиталға қатысу үлестері, пайлар) бойынша, оның ішінде кәсіпорын қызметкерлері арасында бөлуге болмайды.
31. Кәсіпорынның мүлкі:
1) меншік иесі оған берген мүлікті;
2) өз қызметі нәтижесінде сатып алынған мүлікті (ақшалай кірістерді қоса алғанда);
3) Қазақстан Республикасының заңнамасында тыйым салынбаған өзге де көздерден тұрады.
32. Кәсіпорынды тек оның жарғылық мақсаттарында көзделген қызметті қамтамасыз ету үшін қажет немесе осы қызметтің өнімі болып табылатын мүлік басқара алады.
33. Шаруашылық жүргізу (жедел басқару) құқығын алу және тоқтату, егер осы жарғыда өзгеше көзделмесе немесе осы заттық құқықтың сипатына қайшы келмесе, меншік құқығын және өзге де заттық құқықтарды алу және тоқтату үшін Қазақстан Республикасының Азаматтық кодексінде көзделген шарттарда және тәртіппен жүзеге асырылады.
34. Шаруашылық жүргізудегі мүлікті пайдаланудан түсетін жемістер, өнімдер мен кірістер, сондай-ақ Кәсіпорын шарттар немесе өзге де негіздер бойынша сатып алған мүлік меншік құқығын алу үшін Қазақстан Республикасының заңнамасында белгіленген тәртіппен Кәсіпорынның шаруашылық жүргізуіне түседі.
35. Егер Қазақстан Республикасының заңнамасында немесе меншік иесінің шешімінде өзгеше белгіленбесе, меншік иесі оны Кәсіпорынға бекіту туралы шешім қабылдаған мүлікке шаруашылық жүргізу құқығы Кәсіпорында мүлікті оның теңгеріміне бекіту сәтінде туындайды.
36. Кәсіпорын негізгі құралдарға жататын мүлікті сатып алу-сату, айырбастау, сыйға тарту шарттары негізінде иеліктен шығаруға құқылы емес.
37. Кәсіпорын мемлекеттік мүлік жөніндегі уәкілетті органның жазбаша келісімімен немесе уәкілетті органның ұсынуы бойынша құқылы:
1) филиалдар, өкілдіктер құруға;
2) акционерлік қоғамдардың өзіне тиесілі акцияларына, сондай-ақ дебиторлық берешекке билік етуге;
3) үшінші тұлғалардың міндеттемелері бойынша кепілгерлік немесе кепілдік беруге құқылы;
4) қарыздар беруге міндетті.
38. Кәсіпорын шаруашылық жүргізу құқығында өзіне бекітілген негізгі құралдарға жатпайтын жылжымалы мүлікке дербес билік етеді.
39. Егер Қазақстан Республикасының Бюджет кодексінде немесе меншік иесінде (Мемлекеттік мүлік жөніндегі уәкілетті орган) өзгеше белгіленбесе, осы Жарғының 37 және 38-тармақтарында көрсетілген мүлікпен жасалған мәмілелерден алынған ақшаны Кәсіпорын дербес пайдаланады.
7. Кәсіпорын қызметін қаржыландыру
40. Кәсіпорынның қызметі даму жоспарына сәйкес өз табысы және Қазақстан Республикасының бюджет заңнамасында айқындалған тәртіппен алынған бюджет қаражаты есебінен қаржыландырылады.
41. Кәсіпорын корпоративтік табыс салығы бойынша декларацияны тапсыру үшін белгіленген мерзімнен кейін он жұмыс күнінен кешіктірмей таза табыстың бір бөлігін тиісті бюджетке аударуды жүргізеді.
42. Кәсіпорын өзі өндіретін өнімді дербес сатады.
43. Кәсіпорынның Жарғыда көзделмеген Қазақстан Республикасының заңнамасында тыйым салынған қызметті жасаудан алған кірістері, сондай-ақ бюджеттен қаржыландыру есебінен құрылған өткізілетін тауарларға (жұмыстарға, көрсетілетін қызметтерге) белгіленген бағаларды асыра бағалау нәтижесінде алынған кірістер Қазақстан Республикасының заңнамасында айқындалатын тәртіппен бюджетке алынуға жатады. Бухгалтерлік есеп қағидалары бойынша мүлікті тиісті түрде көрсетпей пайдалану фактілері анықталған жағдайда, ол да алып қоюға жатады.
8. Кәсіпорынның жарғылық капиталы
44. Кәсіпорынның жарғылық капиталының мөлшері 180 218 300 (бір жүз сексен миллион екі жүз он сегіз мың үш жүз) теңгені құрайды.
Жарғылық капиталды кәсіпорын мемлекеттік тіркелген кезде меншік иесі (құрылтайшы) толық қалыптастыруға тиіс.
9. Кәсіпорынның есебі мен есептілігі
45. Кәсіпорынның бухгалтерлік есебін жүргізу және қаржылық есептілігін жасау Қазақстан Республикасының бухгалтерлік есеп және қаржылық есептілік туралы заңнамасына және халықаралық қаржылық есептілік стандарттарына (шаруашылық жүргізу құқығында) сәйкес уәкілетті органмен келісу бойынша кәсіпорын басшысы бекітетін есеп саясатына сәйкес жүзеге асырылады.
46. Кәсіпорынның жылдық қаржылық есептілігіне мыналар кіреді: бухгалтерлік баланс, кірістер туралы есеп, ақша қаражаттарының қозғалысы туралы есеп, капиталдағы өзгерістер туралы есеп, түсіндірме жазба.
47. Байқау кеңесі бар кәсіпорын жылдық қаржылық есептілікке аудит жүргізеді, ол Байқау кеңесінің, басшының, уәкілетті органның бастамасы бойынша кәсіпорын қаражаты есебінен жүргізілуі мүмкін.
10. Кәсіпорынның Жауапкершілігі
48. Кәсіпорын өз міндеттемелері бойынша өзіне тиесілі барлық мүлікпен жауап береді және мемлекеттің міндеттемелері бойынша жауап бермейді.
49. Құрылтайшының, Мемлекеттік мүлік жөніндегі уәкілетті органның немесе уәкілетті органның әрекеттерінен туындаған банкроттық жағдайларын қоспағанда, Мемлекет кәсіпорынның міндеттемелері бойынша жауап бермейді. Бұл жағдайда мемлекет несие берушілердің талаптарын қанағаттандыру үшін соңғысының қаражаты жеткіліксіз болған кезде кәсіпорынның міндеттемелері бойынша жауап береді.
11. Кәсіпорын қызметкерлеріне еңбекақы төлеу
50. Кәсіпорынның еңбегіне ақы төлеу қорының мөлшерін жыл сайын уәкілетті орган не Жергілікті атқарушы орган немесе жергілікті қоғамдастық жиналысының - Алматы қаласы әкімінің аппаратының келісімі бойынша белгілейді.
51. Еңбекке ақы төлеу нысандарын, штат кестесін, лауазымдық айлықақылардың мөлшерін, сыйақы беру және өзге де сыйақы жүйесін кәсіпорын белгіленген еңбекке ақы төлеу қоры шегінде дербес айқындайды.
52. Шаруашылық жүргізу құқығындағы кәсіпорын қызметкерлеріне еңбекақы төлеу жүйесі "азаматтық қызметшілерге, мемлекеттік бюджет қаражаты есебінен ұсталатын ұйым қызметкерлеріне, қазыналық кәсіпорындар қызметкерлеріне еңбекақы төлеу жүйесі туралы" Қазақстан Республикасы Үкіметінің 2015 жылғы 31 желтоқсандағы № 1193 қаулысымен белгіленеді.
53. Шаруашылық жүргізу құқығындағы мемлекеттік кәсіпорын басшысының, оның орынбасарларының, бас (аға) бухгалтердің лауазымдық айлықақыларының мөлшерін, оларды сыйақылау және өзге де сыйақылар жүйесін уәкілетті орган белгілейді, ал коммуналдық мемлекеттік кәсіпорын басшысының, оның орынбасарларының, бас (аға) бухгалтердің лауазымдық айлықақыларының мөлшерін, оларды сыйақылау және өзге де сыйақылар жүйесін - құрылтайшы белгілейді.
12. Еңбек ұжымымен қарым-қатынас
54. Кәсіпорын әкімшілігі мен еңбек ұжымы арасындағы өзара қарым-қатынас Қазақстан Республикасының Еңбек кодексіне және ұжымдық шартқа сәйкес айқындалады.
55. Кәсіпорынның жұмыс режимі ішкі еңбек тәртібінің ережелерімен белгіленеді және Қазақстан Республикасы Еңбек заңнамасының нормаларына қайшы келмеуге тиіс.
13. Кәсіпорынды қайта ұйымдастыру және тарату
56. Кәсіпорынды қайта ұйымдастыру және тарату құрылтайшының шешімі бойынша жүзеге асырылады.
57. Коммуналдық кәсіпорынды қайта ұйымдастыруды және таратуды Құрылтайшы жүзеге асырады.
58. Кредиторлардың талаптары қанағаттандырылғаннан кейін қалған таратылған Кәсіпорынның мүлкін Мемлекеттік мүлік жөніндегі уәкілетті орган немесе Алматы қаласы әкімінің келісімі бойынша қайта бөледі.
59. Кредиторлардың талаптары қанағаттандырылғаннан кейін қалған кәсіпорын мүлкін өткізу нәтижесінде алынған қаражатты қоса алғанда, таратылған Кәсіпорынның ақшасы жергілікті бюджеттің кірісіне есептеледі.
14. Жарғыға өзгерістер мен толықтырулар енгізу тәртібі
60. Коммуналдық Кәсіпорынның Жарғысына өзгерістер мен толықтыруларды Құрылтайшы енгізеді немесе оған жергілікті бюджеттен қаржыландырылатын, облыстық коммуналдық мүлікке билік етуге уәкілеттік берілген атқарушы орган уәкілеттік береді.